सेतीमा द्वाली बुझेर
खानकोटको खेत रोपेजस्तो
सजिलो छैन शिवराजको रोपाइँ ।
उपाडी बिउकी रोपाइँ गरी, भकारी राखी
एकैदिनमा काँधमा फुरुडी सिउरिएजस्तो
सजिलो त झन् छँदै छैन शिवराजको रोपाइँ ।
सयौँ बिघाको रोपाइँ गर्न
कहाँ सकिन्छ र केही दिन हप्ताहरूमा ?
इतिहासका पानाहरूमा
शिवराजको कुलो निरन्तर बगिरहेको छ ।
शिवराजको कुलो र
शिवराजको रोपाइँ केवल भन्नु मात्र हो
शिवराजले सुरु गरेको रोपाइँको आयतन
शिवराजले सुरु गरेको विचारको क्षेत्रफल
कैयौँ गुणा दुखेको छ
छुक्ना थारूको निधारमा !
देशमा प्रजातन्त्र आएकै दिन
खन्न सुरु भयो, शिवराजको कुलो
सात, पन्ध्र, उन्नाइस, छत्तीस र छयालिसमा
खुब खन्यो छुक्नाले
शिवराजको कुलो,
खुब बगायो पसिना र रगत
खुब बग्यो कुलोमा पानी र
खुब गर्यो शिवराजले रोपाइँ ।
छुक्नाकै मिहिनेतले बग्यो कुलामा पानी,
छुक्नाकै मौजहानले गरे खेतमा रोपाइँ !
भकारी पनि छुक्नाकै खाली रह्यो
भोका पनि छुक्नाकै छावाछावी रहे ।
मिहिनेतअनुसारको मूल्य
कसले पाएको छ र यो देशमा ?
माओवादी एरिया कमान्डरले
भनेजस्तो सजिलो छैन
आन्दोलन र परिवर्तन
प्रजातन्त्र आएकै साल छुक्नाले गुमायो जन्नी
जारी बुझेको पनि काम आएन
गणतन्त्र आएकै साल मर्यो छुक्नाको छावा
थारू पहाडी आन्दोलन गरेको काम आएन
शिवराजको कुलोसँगै बगे
छुक्नाका हजार सपना र खुसीहरू
खोलानाला, नदी र कुलेसाहरू
वर्षा नहुँदा मात्र रहेछन् सुन्दर
कुलो पनालोको सदैव सुल्टो अर्थ नलाग्दो रहेछ
कसले बनाइरहेछ कुलोलाई
सौम्य, शान्त र जीवनको बिम्ब ?
कहिले खन्छौ विचारको कुलो र
कहिले गर्छौ स्वतन्त्रताको रोपाइँ
छुक्ना डाडु कैसिन बा टुहार जिन्दगी ?
शिवराज पन्त २०१५ सालको आमनिर्वाचनमा डोटीबाट निर्वाचित सांसद थिए । बिपी कोइरालाको मन्त्रीमण्डलमा उनी मन्त्रीसमेत भएका थिए । हालको कैलाली जिल्लाको गोदावरी नगरपालिकाका विभिन्न वडामा उनको सयौँ बिघा जमिन थियो । खेतमा काम गर्न उनले कमैयाको रूपमा थारू समुदायका मानिसहरू राखेका थिए । चुरे पर्वतको कछाड कालाखोलाबाट उनले आफ्नो खेतका लागि निजी कुलोको समेत व्यवस्था मिलाउन मान्छे खटाएका थिए ।
केही स्थानीय भाषाका शब्दावली
फुरुडी : रोपाइँको मैझारो भएको दिन खुसी हुँदै बिउको फूल बनाएर कानमा सिउरिने काम ।
छावाछावी : थारू भाषामा छोराछोरी
जन्नी : श्रीमती
डाडु : दाजु
खानकोट : सेती नदीकिनारको एक सुन्दर गाउँ